Ağrı'nın Doğubayazıt İlçesi'nde Ağrı Dağı eteklerinde Bazid Miri Mir Muhammed tarafından yaptırılan 133 yıllık tarihi Pira Belek (Alaca Köprü) köprüsü kaderine terk edilmiş durumda. Ünlü Kürt Filozofu Ehmedê Xanî'nin de hayır dualarıyla 1674 yılında İshak Paşa Sarayı'nın birinci bölüm temeli atılışından çok önce İshak Paşa Sarayı'nda kullanılan siyah taşları, Ağrı Dağı'ndan getirmek için bu köprü yapıldı. Ehmedê Xanî, zaman zaman köprüye gelip, köprünün yanındaki sazlıktaki kamışlardan kendisine okka kalem hazırladığını kendi eserlerinde belirtiyor. Ayrıca Xani, köprüde oturarak, köprünün yanı başında bu sazlıktaki yaşamı da ele alarak bir yazı yazdı.
Teknoloji çağına taş çıkarıyor
Doğubayazıt-İran karayolunun 7. kilometresinde sazlık çayı (Sarı Su) üzerinde yer alan Pira Belek köprüsü, bir buçuk asırdan fazladır korumasız olarak günümüze kadar gelmesi teknoloji çağında inşa edilen yapılara adeta taş çıkarıyor. Köprünün yaklaşık 20 metre güneyinde 36 metrekare ölçülerinde kare planlı bir yapı kalıntısı mevcut. Bu kalıntının İshak Paşa Karakolu olduğu söyleniyor. Karakol köprünün güvenliğini sağlamak amacıyla Osmanlı devletinin son dönemlerinde inşa edilmiş ve Hamidiye Alayları tarafından da kullanılmış. Cumhuriyet sonrası da bu karakol önemini daha çok arttırmıştır. Ağrı İsyanı'nda devlet yetkilileriyle, Ağrı başkaldırısı liderlerinden Biroyo Hesike Telli (Birayim Ağa), İhsan Nuri Paşa burada zaman zaman görüştükleri bilinmektedir. Zaman içerisinde bakımsızlık nedeniyle köprünün memba, mansap cephesinin kesme taş kaplamalarının tabliyesi korkulukları ile memba kemer kesme taşları tümü sökülmüş, günümüzde oldukça harap bir konumdadır. Köprünün duvarları tabliyesi, kaplaması ve korkulukların tümü yıkık bir vaziyettedir. Tarihi köprü her gün biraz daha yok oluyor.
Kültür Müdürlüğü sorunu Karayollarına attı
Tarihi miras olan ve yok olmakla yüz yüze olan köprüyle ilgili olarak görüştüğümüz Ağrı İl Kültür Müdürü Muhsin Bulut, köprünün restorasyon çalışmasının kendilerine ait olmadığını belirterek, çözüm için "zorlama" bir öneride bulundu. Bulut, köprünün yapımı ve onarımı için sorumluluğun Karayolları Müdürlüğü'ne ait olduğunu söyledi. Bulut, "Tarihi köprü karayolları çalışma ağında olduğu için onarılmasını biz yapamıyoruz. 2005-2006 yılında onarılması için teklif verdik ama yetki bizde olmadığı için çalışmamız olmadı" dedi.
ERCAN ÖZHAN
üzüldüm biraz bakımmmmm
YanıtlaSil