Darebi'lilere Dönecek Köy Bırakmadılar

Korucu olmaları yönündeki dayatmaları kabul etmedikleri için evleri asker ve korucular tarafından yakılan Darebiye Jorê köyü sakinleri, artık köye dönmek istediklerini, ancak ne geri dönüşler için yasal zemin ne de yeniden inşa için maddi kaynaklarının olduğunu söyledi.


Bölgede OHAL ile birlikte koruculuğun dayatıldığı Ağrı merkeze bağlı Yukarı Yoldüzü (Darebiye Jorê) köyünde yaşayan yurttaşlar, koruculuk sistemini kabul etmedikleri gerekçesiyle göç etmek zorunda bırakıldı. Göç etmeyerek köyde kalmaya direnen yurttaşlar ise asker ve korucuların ağır işkencelerine maruz kalmaları ve evlerinin yakılması üzerine köylerini terk etmek zorunda kaldı. İşkenceden geçmeyenin kalmadığı köyde, yurtlarını terk edenler geri dönmek için çırpınıyor. "PKK'ye yardım ettikleri" iddiasıyla 1992 yılında askerlerin her gün köylerini bastığını anlatan Necmettin Efe, "Ben o zaman Ağrı Devlet Hastanesi'nde sağlık memuruydum. Bizden köyümüzü boşaltmamızı istediler. Biz de buna karşı çıktık. PKK'ye yardım ve yataklıktan tutukladılar. Sağlık-Sen üyesiydim. Köyü boşatmak istemediğimiz için beni tutukladılar. Mahkemem 7 yıl sürdü, delil yetersizliğinden beraat ettim" dedi.

'Askerler gözdağı vermek için köpekleri öldürüyorlardı'

O zamanlarda köylüler üzerinde çok baskının olduğunu ve kendi köylerinde 30 hanenin olduğunu söyleyen Efe, yaşadıklarına ilişkin şunları anlattı: "Gün geçtikçe devletin baskıları artıyordu. Askerler köyümüze gelip gözdağı vermek için köpekleri öldürüyorlardı. Herkesin gözü önünde otomatik tüfeklerle köyün köpeklerini tarıyorlardı. Bize, 'Siz köyü boşaltmazsanız sizi de böyle tararız' diyorlardı. Baskılara artık direnmeyen köylülerimiz köyü boşaltmak zorunda kaldılar. Ben o zaman memurdum, devlet beni bölgeyi terk etmekle tehdit ediyordu. Baktılar biz köyümüzden çıkmak istemiyoruz beni İzmir'e sürgün ettiler. Sonuçta köyü boşalttılar. Köyden çıkan ailelerin yarısı Adapazarı'na yarısı İzmir'e göç etmek zorunda kaldı."

'Babamın tek isteği köye gömülmekti' 

Köy boşaltmasını anlatırken duygulu anlar yaşayan Efe, köylerinin boşattığında en son babasının köyde kaldığını, daha sonra onun da dayanamayarak köyden çıktığını söyledi. Köyden göç edenlerin gittikleri yerde yapacak iş bulamadığını dile getiren ve halen büyük sıkıntılar çektiğini söyleyen Efe, "Babam köye o kadar bağlıydı ki; köyden çıkartılırken çok üzülüyordu. Ve son isteği de öldükten sonra köyüne gömülmekti. Göç eden köylüler gittikleri yerlerde çok zorluk çektiler. Köyde dedelerimizden, babalarımızdan bize kalan topraklar vardı. Onları işletip çok rahat geçimlerimizi sağlıyorduk. Köyden göç eden köylüler büyük şehirlere göç etmek zorunda kaldılar. Gittikleri köylerde yapabilecek hiçbir iş olmadığı için çok zorluk çektiler" diye konuştu.

Göç etmek zorunda kalan köylülerin şu an geri gelmek istediğini, ancak köy diye bir şey kalmadığını belirten Efe, "Devlet köye geri dönüş diye bir yasa çıkardı. Ama yasanın içi boş. Bu köylüler geri gelmek istiyorlar, ama nereye gelecekler. Köyü yakıp yıktılar. Şu an köyde sağlam hiçbir şey kalmadı. Evlerin hepsi yıkılmış" dedi.

DİHA