Bir tarih yok oluyor: PIRA BELEK

Buna seyircimi kalınacak?

Bazid Miri Mir Muhammed Pır Bela tarafından yaptırılan tarihi Pıra Belek (Alaca Köprü) yazgısına terk edilmiş olup, yok olup gitmeyle karşı karşıyadır.

Doğubayazıt İran transit karayolunun 7. km. sinin kuzeyinde yaklaşık 1.200 metre uzaklıkta sazlık çayı (Sarı Su) üzerinde yer alan  uzunluğu 34.00 metre, genişliği 4.33 metre, su kotundan yüksekliği 5.00 metre kot açıklığı 6.17 metre olan aynı seviyelerde iki köprüyü birbirine bağlayan ve Ağrı dağının eteğindeki Pıra Belek (Alaca Köprü) Beyazıt Miri Mir Muhammed Pır Bela tarafından yaptırılmıştır.

Mir Muhammed Pır Bela ünlü Kürt Filozofu Ehmedê Xanî'nin de hayır dualarıyla 1674 yılında İshak Paşa sarayı'nın birinci bölüm temeli atılışından çok önce İshak Paşa Sarayı'nda kullanılan siyah taşları Ağrı Dağı'ndan getirmek için bu köprüyü inşa etmiştir. Köprünün inşası İshak Paşa Sarayı'nı yapan ustalar tarafından yapılmıştır. Zira İshak Paşa Sarayı'nı yapan ustaların İshak Paşa Sarayı'nda ki taşlar üzerindeki usta işaretleri bu köprüde de mevcuttur.

Köprünün yaklaşık 20 metre güneyinde 6.00x6.00 metre ölçülerinde kare planlı bir yapı kalıntısı mevcuttur. Bu kalıntı İshak Paşa Karakoludur. Karakol köprünün güvenliğini sağlamak amacıyla Osmanlı devletinin son dönemlerinde inşa edilmiştir. Kürt Hamidiye alayları tarafından da kullanılmıştır. Cumhuriyetin kuruluş tarihi sonrası da bu Karakol önemini daha çok arttırmıştır. Ağrı Dağı baş kaldırışında devlet yetkilileriyle, Ağrı Dağı baş kardırışı liderlerinden Broyo Hesike Telli (Brayim Ağa), İhsan Nuri Paşa burada zaman zaman görüştükleri bilinmektedir.

Köprünün zaman içerisinde bakımsızlık nedeniyle köprünün memba, mansap cephesinin kesme taş kaplamalarının tabliyesi korkulukları ile memba kemer kesme taşları tümü sökülmüş günümüzde oldukça harap bir konumdadır. Köprünün tempan duvarları tabiliyesi kaplaması ve korkulukların tümü yıkık bir vaziyettedir. Zaman zaman doğal nedenlerle köprüden kopan taşlar köprünün altında akan gür su nedeniyle sürüklenmiştir. Bu köprü Mehmet Emin Öztürk'ün arazisi içerisinde görülmektedir. Bir tarih ve doğa hayranı Nuri Öztürk ise suda sürüklenen taşları kıyıya çekerek yok olmasını önlemiştir.

Bu köprüde inceleme yapan Van Mimarlar Oda Başkanı Mimar Şahbettin Öztürk köprünün memba ve mensap restitüsyonunu yaparak köprünün yeniden restorasyon yapılmasına dikkat çekmiştir.
Etkili yetkililere sesleniyoruz, burada bir tarih yok oluyor. Seyircimi kalınacak? C.B

Doğubayazıt halkın sesi gazetesinden alınmıştır.