Alaşgerd/Eleşkirt/Toprakale Kazası
Alaşgerd, antik Vağarşagerd , Ortaçağ, Pakrevand Prensliği'nin başlıca müstahkem mekilerinden birisiydi .İS.2 yüzyılda kurulan kent, adını kurucusu Ermenistan karalı Vağarşag'dan almıştır.Kalesi, çağdaş dönemdeki kente yaklaşık çeyrek saat mesafede , kuzeybatıdaki kayalık bir tepede yer alıyordu ve Antikçağ'da , bir Urartu adı olan Anaşe olarak anılırdı . 9. yüzyılda Pakradunilerin yeniden tahta geçtikleri dönemde , ekonomik ve ticari bakımdan büyük bir merkez olan kalabalık kent , Ermenistan Krallığı'na eklemlendi; daha sonra, 13. yüzyılın başında Zakaryan prenslerinin eline geçti . Sırasıyla Moğollar ve Timur'un ordularının zapt ettiği ve bu saldırılar sonucunda harabeye dönen kent , 1400'lerde İspanyol seyahhı Clavijo şöyle tanımlamıştı : "Koskocaman kentteki evlerin büyük bir bölümü boştu, oturan yoktu. Surları geniş ve sağlamdı ama harabeye dönmüştü , duvarlarında gedikler vardı ; kalenin kapıları ise ardına kadar açıktı . " 1828'deki Osmanlı-Rus Savaşı'nda da çok zarar gören kentin yerel ekonomisi çöktü .Ancak sayısız kalıntılar, kentin Ortaçağ'da ne denli büyük bir nüfusa sahip olduğunu kanıtlamaktadır .1914'te ise küçük, tozlu bir kasabaydı artık ; çarşısı perişan durumdadaki bu kasabada 1.400 Ermeni (160 hane),2000 Türk ve 2.100 Kürt yaşamaktaydı.Hıristiyanlara ait Meryem Ana Katedrali , iki okul (200 öğrenci ve Surp Giragos Manastırı vardı.
Kaynak : Raymond H. Kévorkian&Paul B. Paboudjian,1915 Arevmedyan Hayastan Öncesinde Osmanlı İmparatorluğu'nda Ermeniler,(çev.) Mayda Saris,İstanbul:Aras Yayıncılık,2012
ELEŞKİRTLİ BÜYÜK YAZAR SİRAS
Eleşkirt'li olup, 1915 katliamında Ermenistan'a kaçmak zorunda kalan Siras, Kürt halkını, iyiliklerini ve onları katliamdan kurtarmasını hiç bir zaman unutmaz. Kürt halkına vefa borcu olduğunu düşünüp, iki Kürtçe kitap yazıp, Kürt diline katkıda bulunur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder