Ayhan Demir: KOÇO

Ben senin gibiyim ey KOÇO!

Çünkü sende doğmuş, büyümüş ve yaşamışım..
Sana benziyorum,

Seyîd Riza piştgiriya berxwedana Araratê dikir

Hin taybetiyên dîrokî ên herdu herêman henin ku dişibin hevdu. Herdu herêm jî di sedsalên bihûrî de xwedî rêvebiriyên xweser bûn; sancaqa Bazîdê ji hawirdora çiyayên Agirî heta Milazgirê û Xinis-Tekmanê di bin hukmê mîrê kurdan ên ji eşîra Zîlan de bû. Sancaqên Çemişgezek û Pertegê jî warê kal-bavên kurdên Dersîmê bûn. Ji beriya sedsalan pêve li herêma çiyayên Agirî li dijî dewletên Osmanî, Îran û Rûsya‘yê gelek serhildan qewimîn ku ew bi piranî wek serhildanên Celaliyan navdar bûn. Li Dêrsîmê jî ji destpêka sedsala 19‘an pêve gelek serhildênên dijî Osmaniyan rûdan.

Ağrı Direnişinin Efsanelerinden Edoyê Azîzî

Çocukluğum da şahit olduğum tüm yaşlı toplantıların da, meclislerin de hemen hemen her akşam Edoyê Azîzî ismini duyardım. Çocuk aklımla Edo'yu aklımda on metre boyunda, süper güç sahibi bir kahraman olarak hayal eder, içten içe ona hayran olur, zor günlerde bizimde imdadımıza yetişeceğini düşünürdüm.

Ağrı Savaşçılarının Bir Tuğgenerali Esir Alması

                             (Türkiye'nin 4. Genelkurmay Başkanı Salih Omurtak)

Ağrı İsyanı'nda, Şeyh Zahir liderliğindeki savaşçılar, dönemin Tuğgenerali Salih Omurtak'ı esir alıp, sonrasın da serbest bırakırlar. Esir almalarının sebebi, Ağrı Savaşçıları'nın bölgede devletden daha güçlü olduğunu kanıtlama amaçlıdır. Serbest bırakılmaması durumunda, devlet, bölgedeki sivil halka karşı daha büyük katliamlara baş vururdu.

Salên penaberiyê ji jiyana Îhsan Nûrî paşa

Di girêkên bîstan û sîhan ji sedsaliya bîstê sê şoreşên mezin şoreşa Şêx Seîdî li 1925-ê, şoreşa Agirî li 1926-1930-ê, şoreşa Dêrsimê li sala 1937-ê li bakûrê Kurdistanê rûdane. Şoreşa Agirî ewa pênc salan beramberî leşkirê Turkiya ber xwe dane, çi ji aliyê dirêjiya jiyê wê, çi ji aliyê karîgeriya wê li ser dewletên deverê û dewletên zilhêz li herêmê mezintirîn şoreşa kurdî bû li nîva yekem ji sedsaliya bîstê.

AĞRI KÜRT CUMHURİYETİ YÖNETİMİ

                               (Komara Kurd a Agiriyê / Rebuplic Of Ararat / کۆمارا اگریێ )

Erivan Ovasından Fenek Köyüne

Ağrı İsyanı’ndan Zonguldak’taki Kömür Ocaklarına

Nadir, 1912 yılında Iğdır’ın Kaniya Dızê (Bekirhanlı) Köyü’nde doğmuş. 20li yaşlardayken 1932’de köyü askerlerce yakılmış. Başta Nadir'n köyü Kaniya Dızê olmak üzere, Redki aşiretinin Ağrı Dağının etrafındaki köyleri boşaltılınca, Redki aşiretinin bir kısmı Muş'un 29 köyüne göç etmiş. Nadir'in akrabaları da Muş Malazgirt’in Fenek Köyüne yerleşir.

Zirolu Resul Bey

1915 yılında Rusya’da Niva dergisinde (No 7, s. 129) yayınlanan fotoğrafın alt yazısı: Kafkas Cephesinde teslim olan Osmanlı Subayları (Prof. Dr. Bingür Sönmez özel arşivi)