Erzurum’da görevli olan Rus diplomat Alexandre Jaba tarafından Petesburg’ta kitap haline getirilmiştir. Türkçe,Rusça,Fransızca ve İngilizceye çevrisi yapılan Mela Mahmudé Bayezid- i'nin bu kitapta bulunan o dönem tespit edilebilinen aşiretleri bulundukları bölgeleriy ile veriyoruz.
E’şayîr û qebayîl û tayîfeyê di Bazîdê beyan dike, bi rûce texmîn, miqdara malê di wan beyan dike, ji h’emûyan camêr û reşîd tayîfa Sipkane û qedîmê axayê di wan mala E’tê ye û topraxa Bazîdê da dibin, ew jî çend qibleye “qebîle” beyan dibe:
Sipkî 300 xane
Mankî 200 xane
Kilêrî Yezîdî 100 xane
Mîxayîlî Yezîdî 100 xane
Birînî 070 xane
E’şîreta Zîlan ew jî nêzokî du hezar malan dibe, di Bazîdê da û carine diçine Îranê û Rewanê, axayê di wan qedîmî mala Cemaliddîn Begê ye, ew jî çend tayîfe, ku tête beyan kirin:
Zîlî 300 xane
Ridkî 200 xane
Kiltûrî 100 xane
Dilxêrî 080 xane
Birokî 400 xane
Cemaldînî 300 xane
Siwêdî 100 xane
Dilkî 060 xane
Pîre Xalî 100 xane
Mam Zêdî 060 xane
Kurdkî 150 xane
E’şîreta Celaliyan Ew jî çend tayîfene, hemû li ser hev ji du hezar malan jî zêdeye, ew jî dayîma li Bazîdê û li dora Agrî Daxê sakin dibin û axayê di wan jî qedîmî mala Xidir axayê Lale, niha jî dîsan ji wan axa heye û carnan jî ji Celaliyan li terefê Îranê û Rewanê diçin û dimînin:
Xelkan 500 xane
Qizilbaş Oxliyan 500 xane
Conkan 500 xane
Hesen Soran 300 xane
Time Xûran 200 xane
E’şîreta Heyderan ew jî çend tayîfene, hemû li ser hev ji du hezar malê zêdeye, axayê di wan î qedîmî jî mala Muhemmed şerîfe û niha jî dîsan axa ji wan e û e’şîrê Bayzîdîye, carna li Îranê jî dimînin û cara jî diçîne topraxê Wanê û Erdîşê:
Sade Heyderî 500 xane
Ademî 350 xane(Ademiler Doğubeyazıt ve Diyadin yöresinde yaşayan Şemsikilerin adıdır, Orijinali Şemski'dir)
H’emdkî 300 xane
Laçkî 200 xane
Mai’r “mar” xûran 100 xane
Azîzî 100 xane
Millî 400 xane
Tayfeyê dinê muteferîqe, ku di Bazîd û Diyadîn û Nah’iye û Xamor û Alaşkerdê rûniştî û sakin hene, beyan dibe û miqdarê di wan dête gotin:
Horkî 60 xane
Pinyanişî 30 xane
Goran 40 xane
Xile Sinî 30 xane
Qere Cildîz 30 xane
Mankî 20 xane
direckî 30 xane
Mam Zêdî 30 xane
Tayîfeyê ku di nah’iye û etrafê Bazîdê da ye:
Direckî 100 xane
Xile Sinî 120 xane
Mam Zêdî 050 xane
Başimî 040 xane
Goran 020 xane
Dilkî 050 xane
H’esenê Yezîdî (Niha li Uris li Rewanê) 500 xane
Pîre Xalî 080 xane
Time xûrî 030 xane
Salî 100 xane
Motî 100 xane
Kiltûrî 100 xane
Masekî Yezîdî 050 xane
Dawûdî 020 xane
Tayîfeyê ku li Xamorê û gundê di wê ne:
Ademî 200 xane
H’emdîkî 100 xane
Banokî 100 xane
Başimî 100 xane
Şêx H’esenî 050 xane
Tayîfeyê ku di Alaşkerdî û gundê di wê ne:
Memtî 400 xane
Banokî 050 xane
Bilincanî 050 xane
Berazî 150 xane
Millî 050 xane
Dilkî 050 xane
Mankî 050 xane
Şadî 100 xane
Horkî 100 xane
Îwazlî 050 xane
Mirdîsî 060 xane
Siwêdî 070 xane
E’şayîr û qebayîl û tayîfeyê di Ekradan, ku di topraxa Wanê da ne, miqdara malêd wan beyan dike. E’şîretê Şikakî ew jî axayê di qedîm mala H’emze begê ye, niha jî ji wan e û çend qebîle û tayîfe:
Şikakî 800 xane
Şemskî 300 xane (Bu Bölgede yaşayan şemskilerin bir kısmına Hemze Begi diyorlar) Siirt ,Batman ve Hizan'daki Şemski ve Gawstiyalar ile bağlantılıdırlar, Siirt ve Batmanda çok azda olsa Koçer Şemskiler mevcuttur)
Takorî 200 xane
Miqrî 300 xane
Şûyî 200 xane
Luwî 200 xane
Ademî 500 xane
Sê Çarîkî 100 xane
Reşî Yezîdî 200 xane
Mendkî Yezîdî 200 xane
Barawî Yezîdî 150 xane
Bilekortî Yezîdî 100 xane
Ekrad ku di Meh’medane beyan dike:
Korkî 200 xane
Xanî 500 xane
Kokîtî 200 xane
Barejorî 500 xane
E’rebî 200 xane
Omerî 300 xane
Minde Sorî 150 xane
Kortî 100 xane
Tayîfeyê ku di cihê H’ikariyan da mewcûde beyan dibe:
Hertoşî 4000 xane
Pîniyaşî 3000 xane
Xanî 2000 xane
Şikeftî 2000 xane
Bilîxanî 500 xane
Bazî 1000 xane
Cilûwî 500 xane
Çoxirşî 500 xane
Şîvrîşî 500 xane
Kivrî 500 xane
Mûsan 500 xane
Baxweşanî 500 xane
Xirwateyî 1000 xane
Biradostî 1000 xane
Şevhilanî 1000 xane
Bêşebabî 1000 xane
Kirawî 500 xane
Şîvkî 0300 xane
Korandeştî 500 xane
Tînsî 0500 xane
Spayirtî 1000 xane
Dostikî 500 xane
Qere Çorî 1000 xane
E’şayîr û tayîfeyê, ku di Bohtan de û di Cizîrê da heye, tête beyan kirinê, mîrê di wan hemûyan jî (....) ne (mixabin! nav naye xwendin, lê dawiya navî “dî” ye, dibe ku E’bdî be -Cankurd) ji qedîmî da ye:
Dêrşewî 2000 xane
Hacî E’liyan 2500 xane
Reşkûtan 0500 xane
Mîran 1000 xane
Etkan 1000 xane
Dudêran 1500 xane
Tinûrî 2000 xane
Berwazî 1500 xane
Nemîrî 2000 xane
Kiwînî 1000 xane
Koveyî 1000 xane
Karsî 2000 xane
Kendalî 2000 xane
Aqûnsî Yezîdî 1000 xane
Zaxoyî 2000 xane
Şenkarî Yezîdî 5000 xane
E’şayîr û tayîfeyê, ku di sencaxê Mûş û Bîtlîs mewcûd heye, beyan dibe û çi qas mal dibin, tête gotin:
Hesenî 500 xane
Cibrî 500 xane
Belkî 500 xane
Zirkî 500 xane
Huwêdî 300 xane
Horî 200 xane
Bêndorî 300 xane
Berazî 300 xane
Banokî 500 xane
Motkanî 500 xane
Xwîtî 500 xane
Çilxûrî 500 xane
Memkî 200 xane
Memanî 300 xane
Salarî 200 xane
Çekonî Yezîdî 300 xane
Lokî Yezîdî 300 xane
E’şayîr û qebayîlê weku li Diyar Bekirê û etrafêd di wê mewcûde, beyan dibe:
Millî 4000 xane
( axayê qedîmî di wan mala Temir Paşa yê Millî ye)
Qere Çorî 3000 xane
Badilî 2000 xane
Reşwanî 6000 xane
Lork 8000 xane
Sîlwî 4000 xane
Kaynak : Kısmen Dengé Kımsoran
www.semskiasireti.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder